15 sierpnia 2019 Festiwal Oscypka i Serów Wszelakich na X Europejskich Targach Produktów Regionalnych

15 sierpnia 2019

Festiwal Oscypka i Serów Wszelakich na X Europejskich Targach Produktów Regionalnych

Festiwal Oscypka i Serów Wszelakich będzie jednym z głównych akcentów tegorocznych X jubileuszowych Europejskich Targów Produktów Regionalnych. Impreza odbędzie się w świąteczny czwartek 15 sierpnia. Czeka nas wiele atrakcji, m.in. konkurs na najlepszy oscypek. Współorganizatorem konkursu jest Regionalny Związek Hodowców Owiec i Kóz, którego członkowie zasiadają w Jury, oceniając 10 najlepszych oscypków z bacówek ze Szlaku Oscypkowego i wybierając zwycięzcę.

Oscypek to legendarny ser owczy z polskiej części Tatr, któreg unikalność od 2007 roku potwierdza unijne prawo, chroniące jego nazwę. Receptura i sposób wytwarzania oscypka są ściśle przestrzegane; m.in. domieszka mleka krowiego nie może przekraczać 40 procent. Ten wyjątkowo smaczny ser owczy wytwarzany jest w bacówkach na Podhalu, w Pieninach i w Beskidach. To drugi po bryndzy podhalańskiej polski produkt regionalny zastrzeżony w Unii Europejskiej. Ale - co warte podkreślenia, oscypek to przede wszystkim produkt ściśle związany z kulturą góralską, która w znacznej części przecież wywodzi się z pasterstwa. Wypas owiec i pucenie oscypka to czynności kiedyś powszechne, będące zajęciem codziennym górali. Teraz nadal w sezonie letnim na tatrzańskich halach i polanach odbywa się wypas owiec, a w licznych bacówkach produkowany, a raczej „pucony” jest oscypek. Jego wytwarzanie odbywa się bowiem dokładnie tak samo od zawsze – zarówno jego formowanie, czyli właśnie pucenie, jak i potem - wędzenie przy powale bacówki. Oscypek to jednocześnie najsłynniejszy w Polsce produkt regionalny kojarzony bezbłędnie z pasterstwem i góralami. To od tego owczego sera w naszym kraju powróciła moda na regionalne produkty spożywcze, wytwarzane według dawnej receptury, a więc zdrowe i smaczne. Wspomniany już Festiwal Oscypka i Serów Wszelakich był i jest promocją owczych specjałów wytwarzanych pod Tatrami. W ramach imprezy dla turystów w centrum Zakopanego na Równi Krupowej organizowana jest tymczasowa bacówka z kierdlem owiec; można też na własne oczy zobaczyć, jak wytwarza się oscypki, które potem wędrują na nasze stoły.

To wszystko będzie można sprawdzić i zobaczyć na Festiwalu Oscypka i Serów Wszelakich w Zakopanem, który w swoim programie ma pokaz pucenia oscypka, dojenie i strzyżenie owiec oraz oczywiście degustację oscypków…

15 sierpnia 2019, podczas X Europejskich Targów Produktów Regionalnych, odbędzie się Festiwal Oscypka i Serów Wszelakich oraz Konkurs na Najlepszy Oscypek.

Współorganizatorem Konkursu jest Regionalny Związek Hodowców Owiec i Kóz, którego członkowie zasiadają w Jury Konkursu, oceniając 10 oscypków z bacówek ze Szlaku Oscypkowego. http://szlakimalopolski.mik.krakow.pl/?szlaki=szlak-oscypkowy

Regionalny Związek Hodowców Owiec i Kóz za oscypek uważa wędzony owczy ser wytwarzany na Podhalu. Robi się go ręcznie z owczego mleka zwierząt rasy Polska Owca Górska, czasem z niewielką domieszką mleka Polskiej Krowy Czerwonej, w okresie od maja do września. Nazwa sera może wywodzić się od słowa „oszczypywać”, czyli rozdrabniać (to jeden z etapów produkcji) lub od „oszczypek”, w znaczeniu mały oszczep, co byłoby nawiązaniem do charakterystycznego kształtu wyrobu. Niezależnie od etymologii, jedno jest pewne: trudno sobie wyobrazić polskie góry bez oscypka. W nim zaklęty jest smak oraz zapach tych obszarów oraz wielowiekowa tradycja. Sam oscypek pojawił się na polskiej ziemi wraz z wędrującymi wzdłuż całych Karpat pasterzami wołoskimi. To oni przywiedli tu stada owiec i całą bacowską kulturę – sposób wypasu, organizację bacówek i receptury na wyroby z owczego mleka. Pierwsze wzmianki o produkcji wędzonego, lekko słonawego serka, pochodzą aż z XV wieku: znajdują się w dokumentach lokacyjnych wsi Ochotnica w Gorcach. Dawid Wołoch, któremu pozwolono się tam osiedlić, musiał uiszczać swoją daninę w baraninie i serach. Natomiast dokładny opis, jak oscypek wytwarzać umieszczono w instruktażu państwa Ślemieńskiego na Żywiecczyźnie, w 1748 roku. Ta pierwotna receptura nie zmieniła się do dziś. http://www.trzyznakismaku.pl/produkty/oscypek

Oscypek od 2007 roku chroniony jest przez Unię Europejską zatwierdzonym znakiem jakości i musi spełniać określone wymagania dotyczące wielkości, kształtu oraz faktury sera. Prawdziwy oscypek musi zawierać co najmniej 60% mleka owczego, a jego kolor powinien być jasny, lekko brązowy. Oryginalne oscypki są miękkie i niewysuszone, a w smaku lekko ostre.

Pierwszym bacą w Polsce, który zdobył certyfikat uprawniający do produkcji i sprzedaży oscypków zgodnie z recepturą zastrzeżoną przez Unię Europejską, był Kazimierz Furczoń z Leśnicy na Podhalu.

Tradycyjnie wyrobem oscypka trudnią się bacowie na hali. Po wydojeniu owiec do drewnianego skopka – „gielety” mleko zlewane jest przez lniane płótno (w ten sposób odcedza się np. źdźbła trawy, itp.) do drewnianej „puciery” (rodzaj drewnianego naczynia). Następnie należy dodać „klag” (obecnie podpuszczkę), dzięki temu z mleka powstaje masa serowa, którą należy odcisnąć i uformować. Podczas odciskania oscypek wielokrotnie wkładany jest do kotlika z gorącą wodą. Po uformowaniu sera moczy się go przez dobę w solance – „rosole”, która usuwa z niego nadmiar wody w procesie osmozy (kąpiel ma też własności bakteriobójcze). Po „zarosoleniu” i osuszeniu, oscypki leżakują na górnej półce w bacówce i są wędzone. Tradycyjnie w bacówkach płonie ogień podsycany najczęściej drewnem świerkowym. Oscypki wędzą się w jego dymie. Proces ten trwa od 3 do 14 dni.

Serdecznie zapraszamy!

Dokumenty do pobrania (wersja DOC oraz PDF):

powrót